Local view for "https://pressingmatter.nl/Bronbeek/4683/biography"
Predicate | Value (sorted: default) |
---|---|
rdf:type | |
ns1:P190_has_symbolic_content |
"Dr. H.J. van Mook
Koloniaal bestuurder en minister. Behoorde in het interbellum tot de vooruitstrevende krachten in Nederlands-Indië rond het blad 'De Stuw'. Ondanks zijn opvattingen werd hij topambtenaar bij het Indische Gouvernement. Week na de inval van Japan uit naar Australië en ging van daar naar Londen en werd minister van Koloniën. Na 1945 de hoogste Nederlandse gezagsdrager in Nederlands-Indië tot hij uit onvrede over de Indië-politiek van de naoorlogse kabinetten verbitterd ontslag nam. Werd daarna hoogleraar in de Verenigde Staten.
partijloos
in de periode 1941-1948: minister, Gouverneur-Generaal van Nederlands-Indië
voornamen
Hubertus Johannes
personalia
geboorteplaats en -datum
Semarang (Ned.-Indië), 30 mei 1894
overlijdensplaats en -datum
L'Isle-sur-la-Sorgue (Frankrijk), 10 mei 1965
levensbeschouwing
geen godsdienst
niet-kerkelijke levensbeschouwing
vrijmetselaar
partij/stroming
stroming(en)
links-liberaal
partij(en)
partijloos
loopbaan
- controleur te Semarang (Ned.-Indië), van 1918 tot 1921
- raadsman in agrarische aangelegenheden van de sultan van Djokjakarta, van 1921 tot 1925
- studieverlof te Nederland, van 1925 tot 1927
- assistent-resident van politie te Batavia, van 1928 tot 1929
- referendaris Bureau voor Bestuurshervorming te Batavia, van 1929 tot 1933
- lid Volksraad van Nederlandsch-Indië, van 15 juni 1931 tot 1934
- hoofdambtenaar Bureau voor Economische Zaken te Buitenzorg (Ned.-Indië), van 1933 tot augustus 1937
- directeur departement van Economische Zaken te Buitenzorg (Ned.-Indië), van 31 augustus 1937 tot november 1941
- luitenant-Gouverneur-Generaal van Nederlands-Indië, van 1 januari 1942 tot 21 mei 1942 (verbleef in Australië)
- minister van Koloniën, van 21 mei 1942 tot 23 februari 1945 (reeds op 20 november 1941 benoemd, maar die benoeming werd weer ingetrokken)
- luitenant-Gouverneur-Generaal van Nederlands-Indië, van 14 september 1944 tot 1 november 1948 (functie hersteld)
- hoogleraar politieke wetenschappen, University of California te Berkeley (V.S.), van juli 1949 tot juli 1951
nevenfuncties
- redacteur tijdschrift "De Stuw", van 1930 tot 1934
- economisch onderhandelaar met Japan, 1938 (resultaat: Van Mook-Kotanu-overeenkomst)
- voorzitter adviescommissie van de Verenigde Naties voor bestuurlijke problemen der ontwikkelingslanden, 1951
- docent ISS (Institute of Social Studies) te 's-Gravenhage
opleiding
lager onderwijs
- lagere school te Soerabaja
voortgezet onderwijs
- h.b.s. te Soerabaja
- staatsexamen, met aanvullend staatsexamen Grieks en Latijn, 1912
academische studie
- scheikunde (niet voltooid), Gemeentelijke Universiteit te Amsterdam, van 1912 tot 1913
- scheikunde (niet voltooid), Technische Hogeschool te Delft, vanaf 1913
- Indologie, Rijksuniversiteit Leiden, van 31 oktober 1916 tot 1918
eredoctoraten
- economische wetenschappen, Rechtshogeschool te Batavia, oktober 1940
activiteiten
als bewindspersoon
- Droeg als minister van Koloniën de politieke verantwoordelijkheid voor de zgn. 7-december-rede (7 december 1942) van koningin Wilhelmina over de naoorlogse verhoudingen tussen Nederland en de overzeese rijksdelen
wetenswaardigheden
algemeen
- Was voorstander van een progressieve Indonesische politiek en oprichter van en actief in de zgn. "Stuw-groep"
- Bepleitte als lid van de Volksraad verbetering van de levensstandaard van de Javaanse bevolking en betere behandeling van politieke gevangenen
- Leidde in de periode september 1940-juni 1941 met succes onderhandelingen met Japan over de handelsbetrekkingen
- Kreeg in 1942 van Gouverneur-Generaal Tjarda van Starkenborgh de opdracht om uit te wijken naar Australië
- Vertrok op 19 september 1944 definitief naar Australië om na de bevrijding het bestuur van Nederlands-Indië op zich te kunnen nemen
- Nadat Tjarda van Starkenborgh in september 1945 ontslag had genomen als Gouverneur-Generaal was hij de hoogste Nederlandse gezagsdrager in Nederlands-Indië
- Ontmoette op 1 november 1945 een delegatie van de Republikeinse regering, onder wie Soekarno. Dit was in strijd met het officiële regeringsbeleid die geen contact wenste met Soekarno vanwege diens steun aan de As-mogendheden. Koningin Wilhelmina verhinderde het door het kabinet voorgestelde ontslag van Van Mook.
- Stelde in maart 1946 voor de Republiek Indonesia de facto te erkennen en onderdeel te laten worden van een Federatieve staat Indonesië
- Nam in april 1946 deel aan de onderhandelingen met een Indonesische delegatie (onder wie ministers uit het kabinet-Sjahrir) op het jachtslot Sint-Hubertus (Hoge Veluweconferente)
- Gaf in het najaar van 1946 te willen aftreden als Luitenant-Gouverneur-Generaal, omdat hij zijn taak als voltooid beschouwde en hij zijn functie aan een nieuwkomer wilde overdragen
- Was in 1947 de voornaamste architect van de Verenigde Staten van Indonesië, een federatief verband van Indonesische staten, en van het Akkoord van Linggadjati
- Was in augustus 1947 voorstander van de politionele actie om uitvoering van het Akkoord van Linggadjati af te dwingen
- Verloor in 1948 het vertrouwen van KVP, VVD en CHU, en van de linkervleugel van de PvdA
- Tijdens de kabinetsformatie van 1948 werd besloten tot zijn vervanging door Beel, wat op 12 augustus 1948 leidde tot een (informeel) briefje van minister Sassen waarin hem werd gevraagd een andere functie te aanvaarden. Diende uiteindelijk op 11 oktober 1948 zelf - gedesillusioneerd en verbitterd - zijn ontslag in (per 1 november). Weigerde hierna een benoeming tot ambassadeur.
- Na zijn aftreden bepleitte met name Drees hem tot minister van Staat te benoemen. Een meerderheid van het kabinet wees dit echter af.
uit de privésfeer
- Kwam uit een onkerkelijk milieu
- Tijdens zijn studie sterk beïnvloed door de progressieve Leidse richting in de Indologie van de hoogleraren Snouck Hurgronje en Van Vollenhoven
- Zijn echtgenote was geboren in Djokjakarta en was een dochter van een onderwijzer
- Zijn vader was leraar aan een HBS, inspecteur van het lager onderwijs en wethouder van Soerabaja
woonplaats(en)/adres(sen)
- Nederlands-Indië, tot 1912
- Nederland, van 1912 tot 1918
- Nederlands-Indië, van 1918 tot 1925
- Nederland, van 1925 tot 1927 (verlof)
- Nederlands-Indië, van 1927 tot 1941
- Australië, van 1941 tot 1942
- Londen, van 1942 tot oktober 1944
- Brisbane (Australië), van oktober 1944 tot september 1945
- Batavia (Ned.-Indië), van september 1945 tot november 1948
- Verenigde Staten, vanaf 1949
- Frankrijk, van 1960 tot 10 mei 1965
ridderorden
Grootkruis Orde van Oranje-Nassau, 4 september 1947
verenigingen, sociëteiten, genootschappen
- lid Indisch Verbond van Studeerenden in Nederland, vanaf 1912
- lid Amsterdamsch Studentencorps
- lid dispuut "VIVAT", vanaf 1912
militaire dienst
- vrijwilliger Nederlandse leger, van 1914 tot 1916
publicaties/bronnen
publicaties
- publicaties in "De Stuw" en maandblad "Koloniale Studiën"
- "Indonesië, Nederland en de wereld" (1949)
literatuur/documentatie
- H.W. von der Dunk, "Mook, Hubertus Johannes van (1894-1965)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel I, 405
- L. de Jong "Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog", deel IX (eerste helft), 348
Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland
archivalia via site Nationaal Archief
vindplaatsen en beschrijvingen verzameld door het Nationaal Archief
familie/gezin
huwelijk/samenlevingsvorm
gehuwd te Apeldoorn, 6 juli 1918
echtgeno(o)t(e)/partner
A.D. Maureau, Alberta Diederika
kinderen
1 zoon en 1 dochter
vader
M.A.A. van Mook, Mattheüs Adrianus Antonius
geboorteplaats en/of -datum
Honselersdijk, 12 juni 1864
moeder
C.R. Bouwman, Cornelia Rensina
Bovenstaande gegevens zijn ontleend aan het biografisch archief van het Parlementair Documentatiecentrum (PDC) van de Universiteit Leiden en betreffen vooral de periode waarin iemand politiek en bestuurlijk actief is of was.
Aanvullingen en gemotiveerde correcties ontvangt PDC graag. U kunt hiervoor de "reageer-keuze" aan de rechterzijde van deze pagina gebruiken of uw aanvullingen per post sturen naar PDC, antwoordnummer 10801, 2501 BW Den Haag of per email aan info@biografieen.com."^^xsd:string
|
ns1:P2_has_type |
All properties reside in the graph https://pressingmatter.nl/Bronbeek/Constituents.ttl.gz
The resource appears as object in one triple:
{ pm-bb:Constituents/4683, ns1:P67i_is_referred_to_by, pm-bb:4683/biography }
Context graph
The server does not have the graphviz program
dot
installed in PATH. See http://www.graphviz.org/ for details.